Cewnikowanie prawostronne serca

Co to jest cewnikowanie prawostronne?

Jest to badanie umożliwiające ocenę ciśnień w prawej części serca (prawy przedsionek i prawa komora), oporów w naczyniach oraz pomiar wskaźników pracy serca – rzutu serca i pojemności minutowej (ilość litrów krwi pompowanej przez serce w ciągu minuty). Badanie to przeprowadza się przede wszystkim u chorych z niewydolnością serca. Wykonuje się je w celu oceny zaawansowania choroby, czasami w celu ustalenia właściwego rozpoznania, planując leczenie zabiegowe: przeszczep serca. Badanie wiąże się z reguły z kilkudniowym pobytem w szpitalu.

Kwalifikacja do cewnikowania prawostronnego

· Do tego badania powinien pacjenta zakwalifikować lekarz kardiolog.
· Na podstawie oceny nasilenia dolegliwości chorego, wyników badań nieinwazyjnych (EKG, test wysiłkowy, SPECT, ECHO serca) oraz możliwości technicznych i ogólnego stanu zdrowia, kwalifikuje się go do badania bądź nie.
· Badanie to nie jest wykonywane u wszystkich chorych z niewydolnością serca.

Przygotowanie do planowego badania cewnikowania prawostronnego

· Przed każdym badaniem inwazyjnym i zabiegiem, z wyjątkiem sytuacji ratujących życie, warto wykonać szczepienie przeciwko WZW B (żółtaczka zakaźna). Warto się szczepić, nawet jeśli się nie choruje. Jest to szczególnie ważne w przypadku niespodziewanego zabiegu bądź badania inwazyjnego. Nie trzeba wtedy czekać wymaganych sześciu tygodni na skuteczność szczepienia.
· Należy oznaczyć grupę krwi i wykonać podstawowe badania: morfologię krwi, badanie ogólne moczu, RTG klatki piersiowej.
· W dniu badania należy być na czczo.

Przebieg cewnikowania prawostronnego

Badanie wykonywane jest w pozycji leżącej, bez znieczulenia ogólnego, na sali zabiegowej  pracowni hemodynamiki lub na sali intensywnej terapii. Rozpoczyna się wprowadzeniem igły (po uprzednim znieczuleniu miejscowym) do żyły szyjnej, podobojczykowej lub udowej. Następnie metalową igłę zamienia się na plastikową tzw. koszulkę naczyniową, przez którą wprowadza się cienkie wężyki tzw. cewniki  przez żyły aż do prawego przedsionka, prawej komory serca i tętnicy płucnej. Umiejscowienie cewników kontroluje się przy pomocy zapisu ciśnień lub przy pomocy prześwietlenia rentgenowskiego. Badanie trwa około 30min.Pózniej koszulkę się usuwa i przez kilka należy obserwować pacjenta. Zwolnienie do domu następuje zwykle następnego dnia.

Cewnikowanie prawostronne - powikłania badania

Jest to badanie inwazyjne, a więc obarczone pewnym ryzykiem. Jest ono jednak bardzo niewielkie, choć wzrasta u ludzi w podeszłym wieku, w ciężkim stanie. Najczęstszym powikłaniem jest powstanie krwiaka (siniaka) w miejscu nakłucia żyły. Rzadziej powstaje tzw. odma opłucnowa (“spadnięcie płuca”).

Co robić gdy...

- po badaniu pojawi się krwawienie w miejscu nakłucia? Należy lekko ucisnąć to miejsce przez jałowy gazik, a jeśli krwawienie nie ustępuje, trzeba zgłosić się do lekarza.
- po badaniu w miejscu nakłucia pojawia się zaczerwienienie, bolesność? Jest to prawdopodobnie zakażenie miejscowe. Należy zgłosić się do lekarza w celu oceny i ewentualnego zastosowania antybiotyku.

O co pytać lekarza?

- O stan zaawansowania choroby. Warto wiedzieć jak duży wysiłek fizyczny oraz jaką pracę (prowadzenie samochodu, obsługa maszyn) można wykonywać w miarę bezpiecznie.

Co trzeba wiedzieć?

· Cewnikowanie prawostronne to badanie diagnostyczne a nie zabieg leczniczy! Nie należy się spodziewać po nim poprawy stanu zdrowia.
· Obecnie szczepienie przeciwko WZW B (żółtaczka zakaźna) przed zabiegami nie jest finansowane przez NFZ. Warto się jednak szczepić na własny koszt, nawet jeśli się nie choruje. Daje to zabezpieczenie w przypadku niespodziewanego zabiegu bądź badania inwazyjnego. Nie trzeba wtedy czekać wymaganych sześciu tygodni na skuteczność szczepienia.

Piotr Bręborowicz, 2001-09-27
aktualizacja: 2006-05-15