Właściwa dieta niskotłuszczowa

Dieta niskotłuszczowa - podstawowe zasady

Właściwa dieta niskotłuszczowa może być skutecznym sposobem zapobiegającym rozwojowi miażdżycy.
Prawdziwą plagą naszego wieku są choroby układu krążenia. Popełniamy szereg błędów żywieniowych niekorzystnie oddziałujących na nasz organizm.
Można je zawrzeć w pięciu podstawowych grupach błędów:

· spożywamy obfite posiłki
· jemy zbyt tłuste potrawy
· używamy za dużo soli
· jemy za dużo słodyczy
· odżywiamy się nieregularnie

Brak reguły to bardzo ważny czynnik chorobotwórczy, ponieważ nasz organizm to nie piec C.O., do którego wrzucamy raz dziennie wysokoenergetyczny opał, aby zapewnić ciepło przez 24h na dobę.
Organizm człowieka jest inaczej skonstruowany i dlatego musimy dostarczyć mu energii w inny sposób. Korzystnym rozwiązaniem jest spożywanie posiłków o określonej kaloryczności 4-5 razy dziennie o tej samej porze i przy zachowaniu odpowiednich odstępów czasu. Jeśli jadamy nieregularnie, to niestety nie możemy najeść się na zapas.

Tłuszcze

Nadmiar kalorii odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej. Tłuszcze - zwłaszcza zwierzęce - są przyczyną nadmiernego wzrostu poziomu cholesterolu w organizmie.
Cholesterol jest substancją niezbędną dla każdego zdrowego organizmu, ale jego nadmiar - zwłaszcza "zła" frakcja tzn. LDL cholesterol - może przyczynić się wraz z innymi czynnikami ryzyka wieńcowego (palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca itp.) do tworzenia złogów miażdżycowych w tętnicach. Najbardziej narażone na uszkodzenie i zamykanie są między innymi naczynia wieńcowe. Ich zwężenie powoduje gorsze ukrwienie zaopatrywanego przez te tętnice obszaru mięśnia sercowego, a co za tym idzie bóle wieńcowe. Zwężanie się tętnicy może w konsekwencji doprowadzić do jej zamknięcia i wystąpienia zawału serca.

Sól

Także spożywanie nadmiernej ilości soli może przyczynić się do powstawania nadciśnienia tętniczego i chorób serca. Sól znajduje się w niemal każdym przetworzonym produkcie spożywczym, dlatego należy czytać informacje o jej zawartości znajdujące się na opakowaniach. Jeśli chcemy uniknąć jej nadmiernej podaży, warto jeść produkty świeże zamiast przetworzonych i starać się nie dodawać soli. Na początku stosowania takiej diety nic nie będzie nam smakowało, jednak warto "przemęczyć" się kilka tygodni i przyzwyczaić do nowego stylu życia - to wyjdzie nam tylko na dobre!

Cukier

Cukier i słodycze to kolejne zagrożenie dla naszego zdrowia. Jakże łatwo odmówić kromki chleba podczas poczęstunku, jednak odmówić skosztowania cukierka czy ciastka z kremem już nie wypada, a mają one bardzo dużo kalorii! To nieprawda, że cukier "krzepi". Przecież nadmiar cukrów prostych jest przyczyną otyłości, a co za tym idzie wielu chorób np. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy czy choroby niedokrwiennej serca.

Cholesterol

O poziomie cholesterolu decydują takie czynniki jak:
· dieta
· masa ciała
· wiek i płeć
· poziom aktywności fizycznej
· geny

Mamy wpływ na dietę, masę ciała i aktywność fizyczną, dlatego w wielu przypadkach możemy "sterować" poziomem cholesterolu tak, aby był prawidłowy. Zależy to tylko od dobrych chęci, zrozumienia wagi problemu i ciężkiej pracy włożonej w starania na rzecz własnego zdrowia.

Odpowiednie proporcje

Podstawową zasadą w tak zwanej diecie niskotłuszczowej jest ograniczenie spożywania tłuszczów zwierzęcych i węglowodanów. Prawidłowa dieta powinna zawierać wszystkie składniki odżywcze tzn. białko, tłuszcze, węglowodany, witaminy, sole mineralne i wodę. Proporcje tych składników decydują o właściwej diecie.
W jadłospisie Polaka podstawowym produktem spożywanym na śniadanie, II- śniadanie i kolację jest chleb, dlatego zadbajmy, aby jeść go z umiarem tzn. 1-3 kromek (3 dla dorosłego mężczyzny ciężko pracującego fizycznie). Najlepiej kupować pieczywo wytwarzane z pełnego ziarna lub spożywać pieczywo chrupkie. Zdecydowanie należy ograniczyć jakże smaczne białe pieczywo.

Masło... a może margaryna?

Chleb trzeba posmarować, ale czym? Margaryną czy masłem? Na naszym rynku dostępnych jest wiele margaryn, jednak nawet one spożywane w nadmiarze są szkodliwe. Chleb można smarować z umiarem zarówno margaryną jak i  masłem.
Zdrowa dieta niskotłuszczowa powinna zawierać produkty mleczne (mleko 0,5% lub 0%), serki homogenizowane o obniżonej zawartości tłuszczu, ryby, chude mięso, drób (bez skóry, nie wolno spożywać podrobów!), pełnoziarniste pieczywo, warzywa (4-5 razy dziennie), owoce (1-2 raz dziennie), kasze, warzywa strączkowe, płatki owsiane.

Ryby

Powróćmy jeszcze do ryb. Wskazane jest spożywanie ryb morskich kilka razy w tygodniu. Zaznaczyć trzeba, iż ryby smażone nie są tak wartościowe jak gotowane na parze lub pieczone w piekarniku np. w naczyniach żaroodpornych z dodatkiem niewielkiej ilości wody, bez tłuszczu! Jeśli chcesz przestrzegać prawidłowej diety niskotłuszczowej, nie smaż ryb! Przy smażeniu jakichkolwiek potraw należy pamiętać, że tłuszczu do smażenia nie powinno się używać wielokrotnie.

Warzywa

Warzywa powinny gościć na naszych stołach podczas każdego posiłku. Nie musi to być za każdym razem wykwintna sałatka, wystarczy pomidor lub ogórek, kilka liści sałaty, natka pietruszki. Sałatki najlepiej przyrządzać z roślin strączkowych - jest ich bardzo bogaty wybór w sklepach warzywniczych.

Owoce

Owoce warto spożywać ze względu na zawarte w nich witaminy. Należy je jeść surowe, z dobrze umytą skórką (jeśli jest jadalna), nie przetwarzać, ponieważ gorąca temperatura niszczy witaminy. W okresie zimowym należy spożywać więcej pomarańczy, grejpfrutów (UWAGA! osoby przyjmujące leki powinny unikać tego owocu - patrz sok grejpfrutowy), porzeczek i kiwi, ponieważ zawierają dużo witaminy C.

Pokusa słodyczy...

Pamiętajmy o ograniczeniu słodyczy! Najlepiej nie jeść ich wcale, a gdy czuje się chęć na coś słodkiego, trzeba mieć w lodówce jogurt owocowy (mały kubek) i zjeść go powoli, delektując się smakiem - głód i ochota na słodycze na pewno minie.

Najzdrowszym tłuszczem, którego możesz używać jest oliwa z oliwek i oliwa z pestek winogron!!

Wino

Dla koneserów wina mamy dobrą wiadomość. Można wypić z pożytkiem dla serca kieliszek wina czerwonego dziennie – o ile nie ma przeciwwskazań do spożywania alkoholu!

A teraz informacja dla Pań Domu

Pamiętaj!
1. Potrawy przygotowuj na parze lub w wodzie. Nie smaż, lub rób to bardzo rzadko.
2. Ogranicz solenie. Stosuj więcej ziół, a odkryjesz nowy smak przyrządzanych przez siebie potraw.
3. Należy unikać podrobów, zawiesistych sosów, zup i śmietany.
4. Podawaj zawsze świeże warzywa i owoce.
5. Nie piecz ciasta na weekend.
6. Potrawy przygotowuj z produktów nieprzetworzonych.
7. Często gotuj kasze i potrawy z roślin strączkowych.
8. Gotuj częściej zupy na wywarze z warzyw i chudego mięsa.
9. Stopniowo ogranicz kaloryczność pokarmów.
10. Nie testuj na sobie i rodzinie kolejnych cudownych diet. Po prostu gotuj z głową!

Już Hipokrates mówił, że "jedzenie może być lekarstwem albo trucizną". Tylko od nas zależy, jakiego dokonamy wyboru.


Alicja Maciejewska, 2003-02-20
aktualizacja: 2010-11-27