Żylaki kończyn dolnych to problem nie tylko kosmetyczny

Żylaki kończyn dolnych to rozpowszechniony problem, który dotyczy częściej kobiet. Aż u 50% z nich rozwiną się w ciągu  życia żylaki kończyn dolnych. Żylakiem nazywamy poszerzenie żyły co najmniej do 3mm mierzone na stojąco. Żylaki kończyn dolnych częściej występują u osób z obciążeniem dziedzicznym, ich częstość wzrasta wraz też z wiekiem.

Żylaki kończyn dolnych powstają na skutek wrodzonego zmniejszenia odporności ściany naczynia i niewydolności zastawek żylnych. Żylaki kończyn dolnych powstają również na skutek utrudnienia odpływu krwi, częściej więc powstają u osób wysokich, otyłych, spędzających dużo czasu w pozycji siedzącej lub stojącej. Żylaki kończyn dolnych mogą też powstawać w przebiegu ciąży czy długotrwałych zaparć.

Kolejnym mechanizmem, w którym powstają żylaki kończyn dolnych to zwiększenie przepływu przez żyły powierzchowne na skutek utrudnienia przepływu przez żyły głębokie (refluks, niedrożność, przetoka tętniczo-żylna).

Żylaki kończyn dolnych stanowią częsty problem kosmetyczny, zwłaszcza dla kobiet. Mogą także ulec zakrzepicy i zapaleniu lub być przyczyną krwawienia (uraz, samoistne pęknięcie). Zwykle obecne są też objawy przewlekłej niewydolności żylnej: uczucie ciężkości i napięcia nóg, które nasila się w pozycji siedzącej i stojącej oraz w czasie upałów, skurcze łydek, zwykle w nocy, zespół niespokojnych nóg.

Leczenie należy zacząć od ustalenia przyczyny, która wywołała żylaki kończyn dolnych. Pomocne jest tutaj badane USG Doppler układu żylnego. W każdym przypadku należy unikać długotrwałej pozycji stojącej i siedzącej. Szczególnie niekorzystna jest pozycja siedząca ze zgięciem kolan i bioder pod kątem 90 stopni, oraz ucisk żył przez krawędź krzesła. Dlatego należy używać ergonomicznych siedzisk i podnóżków. Dobrze jest co pewien czas wykonywać napinanie mięśni kończyn, aby wspomóc krążenie żylne. Najlepiej robić przerwy w pracy i trochę pochodzić. Należy odpoczywać z nogami uniesionymi powyżej poziomu serca, ale unikać punktowego podparcia łydek. Regularna aktywność fizyczna również poprawia dolegliwości jakie powodują żylaki kończyn dolnych.

Żylaki kończyn dolnych mogą wymagać także leczenia uciskowego: specjalne pończochy, opaski oraz masaże, które dobiera lekarz. Obecnie dostępne leki pochodzenia roślinnego mają wątpliwą skuteczność, ale można spróbować je w praktyce. W przypadku zakrzepicy żył głębokich należy ją odpowiednio leczyć przeciwkrzepliwie.

Żylaki kończyn dolnych można leczyć zabiegowo: chirurgiczne usuwanie żylaków, podwiązanie żył łączących z żyłami głębokimi, ostrzyknięcie żylaków środkiem wykrzepiającym (skleroterapia), odbarczenie uciśniętej żyły, plastyka zastawek żylnych

Piotr Bręborowicz, 2009-07-26
aktualizacja: 2010-11-27