Leki przeciwkrzepliwe (zmniejszające krzepliwość)

Co to są Leki przeciwkrzepliwe ?

Leki przeciwkrzepliwe to różnorodna grupa leków obecnie bardzo szeroko stosowanych w kardiologii. Ich zadanie polega na powstrzymywaniu powstawania zakrzepów we krwi oraz wspomaganiu rozpuszczania już powstałych. Stosuje się je u osób obłożnie chorych lub leżących po zabiegach w szpitalu. Wskazaniem do stosowania tej grupy leków jest zawał serca,  dławica niestabilna, utrwalone lub nawracające migotanie przedsionków, zakrzepica żył głębokich oraz wszczepienie sztucznej zastawki. Leki te stosuje się również u pacjentów przygotowywanych do kardiowersji i angioplastyki wieńcowej. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, łatwo je przedawkować. Może wówczas wystąpić krwawienie a nawet udar mózgu lub krwotok, dlatego należy je stosować ostrożnie, ściśle według zaleceń lekarza.

Najczęstsze objawy uboczne:
· krwawienia podskórne – „siniaki”,
· krwawienia samoistne lub po skaleczeniu,
· objawy uczuleniowe – wysypka.

Najważniejsze przeciwwskazania:
· rozmaite stany zaburzenia krzepnięcia – różne dla różnych leków,
· ciąża,
· alergia (uczulenie) na lek,
· niedawno przebyty udar mózgu,
· czynna choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.

Grupy leków:

1. Heparyna, Hirudyna

To leki stosowane w szpitalu, dożylnie. Wymagają częstych pobrań krwi w celu ustalenia właściwej dawki. Obecnie wypierane są przez pochodne heparyny – tzw. heparyny drobnocząsteczkowe, które można podawać podskórnie w dawce zależnej od wagi ciała i jednostki chorobowej. Nie wymagają oznaczeń parametrów krwi. Heparyny drobnocząsteczkowe w niektórych przypadkach mogą być zapisywane do domu.

Dostępne preparaty heparyn drobnocząsteczkowych:
Clexane, Clivarin, Fluxum, Fragmin, Fraxiparine, Fraxodi, Vessel Due F.

2. Pochodne kumaryny (antagoniści witaminy K - acenokumarol, warfaryna)

Acenokumarol i warfaryna to leki stosowane w leczeniu zakrzepicy żylnej, zatorowości płucnej. Zapobiegawczo stosuje się je w utrwalonym lub nawracającym migotaniu przedsionków, po wszczepieniu sztucznej zastawki serca oraz u pacjentów przygotowywanych do kardiowersji. Acenokumarol i warfaryna to silnie dizłająe leki. Wymagają okresowego pobierania krwi na tzw. wskaźnik protrombinowy i INR. Dawkę acenokumarolu i warfaryny dobiera się zależnie od wartości tych parametrów.

Dostępne preparaty:
Acenocumarol, Pabi-Acenokumarol, Sintrom, Syncumar, Warfin.

3. Aspiryna

Aspiryna – lek stosowany w zapobieganiu zakrzepicy. Opisana została w osobnym rozdziale.

4. Leki przeciwpłytkowe

Jest to grupa leków, które w kardiologii stosowane są u pacjentów przygotowywanych do angioplastyki wieńcowej i wszczepienia stentu, a także przez 4 do 6 tygodni po zabiegu. Zalecane są również u ludzi z chorobą niedokrwienną serca, którzy nie mogą przyjmować aspiryny.

Dostępne preparaty:
Areplex, Plavix, Zylt, Aclotin, ApoClodin, Ifapidin, Ticlo, Ticlid.
UWAGA! Odpłatność za klopidogrel (Areplex, Plavix, Zylt) jest zróżnicowana i po zawale serca, po zabiegach angioplastyki przez okres dokładnie określony w zależności od typu zawału i użytego stentu do angioplastyki jest zapisywany z adnotacją "P".

Co robić gdy...

- pojawi się wysypka, dolegliwości żołądkowo-jelitowe? Należy skontaktować się z lekarzem.
- pojawią się krwawienia? Należy odstawić lek i natychmiast skontaktować się z lekarzem.
- w czasie leczenia aPTT, wskaźnik protrombinowy lub INR są zbyt niskie? Należy odstawić lek i skontaktować się z lekarzem.

Co trzeba wiedzieć?

- Zawsze przed użyciem leku przeczytaj ulotkę! Jeśli po otrzymaniu nowego lekarstwa pojawią się wątpliwości, objawy uboczne lub zajdzie nowa okoliczność – np. ciąża, należy koniecznie przeczytać ulotki przyjmowanych leków, a także porozmawiać z lekarzem!
- Nie wszystkie leki „pasują do siebie”! Zawsze należy informować lekarza o wszystkich zażywanych lekach, ponieważ niektóre z nich, przyjmowane łącznie, mogą nasilać bądź osłabiać swoje działanie lub wywoływać skutki uboczne.
- Szczególnie czujne powinny być kobiety w ciąży oraz chorzy z uszkodzeniem nerek i wątroby. W tych stanach nie wszystkie leki można bezpiecznie stosować. Często konieczne jest stosowanie mniejszych dawek.
- Większość leków produkowana jest przez wiele firm. Są one dostępne pod rozmaitymi nazwami. Różnią się także ceną, ale zawsze można poprosić w aptece o wydanie najtańszego odpowiednika.
- W ostatnich latach wprowadzono na rynek aparat do domowej kontroli leczenia przeciwkrzepliwego, który w przyszłości (gdy cena stanie się przystępna) znacznie ułatwi tę terapię.

Piotr Bręborowicz, 2002-11-28
aktualizacja: 2007-08-26