Chemioterapia a serce - kardiotoksyczność

Chemioterapia to leczenie, które ma na celu zmniejszenie guza nowotworowego przed operacją i/lub zniszczenie pozostałych po operacji komórek nowotworowych w organizmie. Chemioterapia jest także łączona z radioterapią, czasami jest jedyną formą terapii. Chemioterapia jest także niezbędna w leczeniu chłoniaków i białaczek łącznie z przeszczepieniem szpiku. Leczenie takie jest w wielu przypadkach niezbędne i daje szansę na wyleczenie lub wydłużenie życia. Chemioterapia nie jest niestety pozbawiona działań ubocznych, wśród których bardzo istotnym jest uszkodzenie serca – tzw. kardiotokszcyność (efekt kardiotoksyczny).
 
Kardiotoksyczność jaką podowuje stosowana w onkologii chemioterapia, to przejściowe, lub trwałe zaburzenie funkcji mechanicznej i/lub elektrycznej mięśnia serca. Uszkodzenie serca może przebiegać bezobjawowo, pod postacią ostrej i/lub przewlekłej niewydolności serca, zapalenia mięśnia, osierdzia, zawału serca, rozwoju kardiomiopatii , arytmii i nagłego zgonu sercowego.

W zależności od czasu wystąpienia wyróżnia się:
- kardiotoksyczność ostrą lub podostrą występującą w trakcie leczenia chemioteraputykami (po pojedynczej dawce leku lub po całym kursie leczenia),
- kardiotoksyczność przewlekłą która ujawnia się w ciągu 12 miesięcy po ostatniej dawce leku,
- kardiotoksyczność przewlekłą opóźnioną – pojawiającą się od 1 do 5 lat po leczeniu.

Mechanizm kardiotoksyczności, którą powoduje chemioterapia nie został jeszcze w pełni poznany - prawdopodobnie jest wieloczynnikowy.
Ze względu na coraz dłuższą przeżywalność pacjentów z chorobą nowotworową, coraz ważniejsze stają się odległe skutki jakie powoduje chemioterapia.

Obecnie trwają badania nad sposobami wczesnego wykrywania i zapobiegania wystąpienia efektu kardiotoksycznego aby chemioterapia była bezpieczniejsza.

Piotr Bręborowicz, 2009-01-16
aktualizacja: 2009-01-16