Niewydolność serca - problem kardiologii XXI wieku

Co to jest niewydolność serca?

Przewlekła niewydolność serca, (dawniej niewydolność krążenia, łacina: insufficiaentia cordis, circulatoriae) jest to zespół objawów chorobowych spowodowanych uszkodzeniem serca i powodujących jego znaczne osłabienie. Uszkodzenie takie powstaje najczęściej na skutek choroby niedokrwiennej serca, choroby zastawek serca. Niewydolność serca rozwija się najczęściej u osób po 50 roku życia. Ryzyko uszkodzenia serca jest wielokrotnie większe u osób z tzw. czynnikami ryzyka takimi jak: palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, podwyższony cholesterol, występowanie chorób serca u członków rodziny (rodzice, rodzeństwo).

Niewydolność serca - objawy

Niewydolność serca objawia się przede wszystkim osłabieniem i łatwym męczeniem się. Bardzo charakterystyczna jest duszność pojawiająca się w czasie wykonywania wysiłku, a w bardziej zaawansowanej postaci również w spoczynku i w nocy. Duszność występująca w nocy zmusza chorych do używania wielu poduszek, gdyż nie tolerują oni leżenia na płasko. Równie częstym objawem powodowanym przez niewydolność serca są obrzęki (opuchlizna) nóg, a także pleców u osób leżących. Obrzęki nóg nasilają się w ciągu dnia i w pozycji stojącej. Inne objawy jakie powoduje niewydolność serca to: częste oddawanie moczu w nocy, pobolewania, uczucie pełności w brzuchu, nudności, brak apetytu, wychudzenie, kołatania serca i wiele innych. Niewydolność serca charakteryzuje się okresowymi zaostrzeniami dolegliwości.

Niewydolność serca - następstwa

Niewydolność serca może prowadzić do znacznego upośledzenia sprawności i może wiązać się z utratą pracy, koniecznością ograniczenia swojej aktywności. Niewydolność serca może doprowadzić do przedwczesnej śmierci, najczęściej w wyniku gwałtownego zaostrzenia lub zaburzeń rytmu serca. W wielu przypadkach można jednak temu zapobiec, lub znacznie poprawić jakość życia, wcześnie rozpoznając niewydolność serca i podejmując właściwe leczenie i zdrowy styl życia!

Niewydolność serca - badania

- U każdej osoby, u której stwierdzi się niewydolność serca należy ustalić jej przyczynę. Oprócz dokładnego badania lekarskiego zwykle wykonuje się następujące badania: EKG, RTG klatki piersiowej, ECHO serca, badania krwi. W przypadku podejrzenia lub stwierdzenia choroby niedokrwiennej serca należy rozważyć koronarografię. W niektórych przypadkach niezbędne będą dalsze badania aby określić dlaczego wystąpiła niewydolność serca.
- Okresowo, w celu oceny zaawansowania choroby oraz skuteczności leczenia, przeprowadza się badania: EKG, RTG klatki piersiowej, ECHO, EKG metodą Holtera, morfologię krwi.
- U osób leczonych lekami moczopędnymi trzeba okresowo sprawdzać poziom elektrolitów we krwi, a zwłaszcza potasu, gdyż mogą powstać groźne zaburzenia.
- Okresowo należy sprawdzać funkcję nerek (badanie moczu, kreatynina). Jest to bardzo ważne dla ustalenia bezpiecznych dawek leków.
- Gdy niewydolność serca jest znacznie zaawansowana trzeba dokładnie kontrolować ilość wypijanych płynów i moczu oddawanego w ciągu doby.
- W bardzo ciężkich przypadkach należy rozważyć, o ile nie ma przeciwwskazań, przeszczep serca i wykonać wszystkie niezbędne badania w celu zakwalifikowania do tej operacji.

Niewydolność serca - leczenie

Najważniejsze jest znalezienie przyczyny, która wywołała niewydolność serca, gdyż tylko jej leczenie daje najlepsze wyniki (leczenie zabiegowe choroby niedokrwiennej serca czy choroby zastawek, leczenie nadciśnienia tętniczego, zaburzeń hormonalnych i innych). Bardzo ważna jest zmiana stylu życia! Należy prawidłowo się odżywiać i, o ile to możliwe, utrzymywać wagę ciała w prawidłowych granicach. Bezwzględnie należy zaprzestać palenia tytoniu. Dotyczy to również członków rodziny chorego na niewydolność serca! Należy leczyć współistniejące choroby takie jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, podwyższony cholesterol i inne. Pod kontrolą lekarza należy ustalić rodzaj wysiłku fizycznego. Należy uzgodnić, jak duże mają być ograniczenia w piciu płynów (ilość wody) oraz spożywaniu soli kuchennej w ciągu doby.

Niewydolność serca - najczęściej stosowane leki:
- ACE-inhibitory – powinny być stosowane w maksymalnej (tolerowanej) dawce u każdego chorego na niewydolność serca, o ile nie ma przeciwwskazań.
- Leki moczopędne – u większości chorych; zwykle skojarzenie furosemidu i spironolaktonu.
- Glikozydy – u wielu chorych.
- Beta-blokery – w małych dawkach, zwłaszcza carvedilol u niektórych chorych.
- Antagoniści wapnia – u chorych, u których niewydolność serca spowodowana jest utrudnieniem rozkurczu serca.
- Inne – indywidualnie dostosowane do potrzeb każdego pacjenta.

Niewydolność serca - lczenie zabiegowe:
- Angioplastyka (potocznie zwana balonikowaniem)
- ,,By-passy”
- Przeszczep serca
- Operacje zastawek serca

· Wystąpiła u Ciebie niewydolność serca? kliknij tutaj aby znaleźć kardiologa

Piotr Bręborowicz, 2002-02-20
aktualizacja: 2010-11-27