Interpretacja wyników badań diagnostycznych

Obecnie na wynikach drukowane są zwykle zakresy wartości prawidłowych, co czasami jest przyczyną ich błędnej, samodzielnej interpretacji. Dodatkowo w Internecie można znaleźć mniej lub bardziej rzetelne informacje na ten temat.

Należy pamiętać, że wartości prawidłowe mogą zależeć od wieku, płci, rasy, budowy ciała, sytuacji klinicznej itp. Dlatego wynik mieszczący się w zakresie podanych norm może być jednak nieprawidłowy. Podobnie wynik nie mieszczący się w przyjętym zakresie może być dla danego pacjenta prawidłowy.

Kolejnym ważnym elementem jest zmiana wyniku badania w czasie, czy współistnienia chorób lub przyjmowania leków wpływających na dane oznaczenie. Czasami istotne jest dopiero kilku/wielokrotne przekroczenie wartości uznanej za prawidłową. Co więcej, o chorobie może świadczyć konstelacja zmian różnych parametrów, a nie tylko jednego.

W przypadku oceny efektów leczenia – np. nadciśnienia tętniczego czy zaburzeń lipidowych (cholesterol, trójglicerydy) istnieją różne wartości docelowe stężeń lipidów w zależności od sytuacji klinicznej. Ta ostatnia jest szczególnie ważna np. przy interpretacji wyniku holtera EKG – pozornie taki sam wynik może oznaczać arytmię łagodną lub złośliwą.

Ostatnią przeszkodą w samodzielnej interpretacji jest możliwość błędu laboratoryjnego, który może być prosty do zauważenia przez lekarza, dla pacjenta niewidoczny.

Podsumowując, odradzam ocenianie wyników badań na własną rękę – może to zaowocować wykonywaniem kolejnych, niepotrzebnych badań; może wywołać niepotrzebny stres lub uśpić czujność w przypadku istotnej nieprawidłowości.

Piotr Bręborowicz 2010-11-06
aktualizacja 2010-11-06