Choroba i zespół Raynauda

Co to jest choroba Raynauda?

Napadowe pogorszenie ukrwienia palców objawiające się najpierw zblednięciem, następnie zaczerwieniem i/lub zasinieniem, któremu może towarzyszyć pieczenie, mrowienie czy ból nazywamy objawem Raynauda. Objaw dotyczy kilku palców, rzadziej wszystkich, najczęściej ich części. Charakterystyczne jest wyzwalanie objawu poprzez oziębienie kończyny – np. zanurzenie w zimnej wodzie, czy na mrozie.

Jeśli objaw występuje samoistnie, wtedy stan taki nazywamy chorobą Raynauda. W sytuacji, gdy towarzyszy innym chorobom nazywany jest zespołem Raynauda.

Objaw Raynauda może występować nawet u 3% ludzi, częściej u kobiet. Najczęstszymi przyczynami zespołu Raynauda są choroby tkanki łącznej zwane popularnie „reumatycznymi”. Powodowany bywa także przez choroby tętnic takie jak miażdżyca, zaburzenia neurologiczne, odpornościowe (występowanie nieprawidłowo reagujących przeciwciał), urazy czy narażenie na wibrację. Niektóre leki mogą również przyczyniać się do wystąpienia tego zespołu – zwłaszcza beta-blokery.

W przypadku zaobserwowania tego objawu należy zgłosić się do lekarza w celu dokładnego badania i dalszej obserwacji. Osoby dotąd zdrowe, u których wystąpił ten objaw narażone są na ryzyko rozwinięcia się w przyszłości choroby tkanki łącznej (najczęściej występuje twardzina lub zespół suchości).

Leczenie objawu Raynauda polega na unikaniu oziębiania rąk i stóp, a w bardziej dokuczliwych przypadkach podaje się leki rozszerzające tętnice z grupy antagonistów wapnia. Zespół Raynauda przebiega czasami z bardzo nasilonymi objawami do martwicy tkanek włącznie. W takich przypadkach, jeśli leczenie farmakologiczne nie przynosi poprawy można rozważyć zabieg sympatektomii.

Piotr Bręborowicz, 2004-01-27
aktualizacja: 2010-11-27