Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD) - jedna z najczęstszych wad wrodzonych u dorosłych

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD) to „dziura” łącząca oba przedsionki serca, które po zamknięciu się otworu owalnego po urodzeniu powinny być oddzielone. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej powstaje w czasie rozwoju przegród serca u płodu na skutek oddziaływania różnych zewnętrznych szkodliwych czynników (infekcje, toksyny) jak i w efekcie wad genetycznych (np. zespół Downa).

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej może być pojedynczy lub mnogi, może być różnie zlokalizowany i mieć wpływ na funkcję sąsiadujących struktur serca. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej może być pojedynczym defektem, lub towarzyszyć innym wadom wrodzonym serca, jak i chorobom nabytym.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej to druga co do częstości wada wrodzona serca dorosłych, dwukrotnie częściej stwierdzana u kobiet. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej to dobrze poznany problem, jego istotność zależy od jego typu (pierwotny, wtórny, typu żyły głównej i zatoki wieńcowej), wielkości i kierunku przecieku krwi oraz współistniejących wad.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej zwłaszcza typu wtórnego (ASD II) może być przez wiele lat bez- lub skąpoobjawowy. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej typu pierwotnego (ASD I) zwykle ujawnia się wcześnie w dzieciństwie.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej może prowadzić do nawracających infekcji układu oddechowego, niewydolności serca (łatwe męczenie się, duszności, obrzęki), rozwoju arytmii (kołatania serca), skrzyżowanych powikłań zatorowych (udar). Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej zwiększa ryzyko wystąpienia choroby dekompresyjnej u nurków.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej z długotrwałym, nasilonym przeciekiem krwi prowadzi do rozwoju nadciśnienia płucnego. Zaawansowane nadciśnienie płucne z kolei prowadzi do odwrócenia kierunku przecieku na prawo-lewy (zespół Eisenmengera).

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej może powodować różne szmery w sercu oraz inne zmiany osłuchowe, tętnienia w okolicy serca, sinicę. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej może powodować pewne charakterystyczne zmiany w zapisie EKG i na zdjęciu RTG – dlatego stwierdzenie tych zmian może skłonić do wykonania ECHO serca.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej rozpoznawany jest w badaniach obrazowych – echokardiografii przezklatkowej i przezprzełyłkowej, która lepiej obrazuje nie tylko samego sam ubytek ale i przeciek przez przegrodę. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej może także zostać rozpoznany w tomografii komputerowej czy rezonansie magnetycznym serca.

Jeśli zostanie stwierdzony ubytek przegrody międzyprzedsionkowej należy ocenić jego typ, wielkość, nasilenie przecieku pomiędzy przedsionkami serca, wpływ na inne struktury i ciśnienie w tętnicy płucnej.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej u części chorych wymaga jedynie obserwacji, u innych leczenia farmakologicznego niewydolności serca czy zaburzeń rytmu. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej z nasilonym przeciekiem czy innymi współistniejącymi istotnymi wadami (bez ciężkiego, nieodwracalnego nadciśnienia płucnego) leczy się zabiegowo – operacja kardiochirurgiczna na otwartym sercu. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej typu wtórnego (ASD II) w wielu przypadkach może być także zamykany drogą przezskórną specjalną zapinką (zatyczka, okluder) – domena kardiologii inwazyjnej.


Piotr Bręborowicz, 2010-02-06
aktualizacja: 2010-11-27